Fotowoltaika i magazyny energii na świecie

Fotowoltaika i magazyny energii na świecie oraz w Europie. Które kraje znajdują na czele rankingu?

Ze względu na rosnące ceny paliw kopalnych oraz większą świadomość ekologiczną, odnawialne źródła energii zyskują na popularności w skali globalnej. Najwięcej energii ze słońca produkują kraje o wysokiej intensywności promieniowania słonecznego, w tym m.in. Australia, Chiny, Indie, Japonia i Stany Zjednoczone. W ostatnich latach największy przyrost mocy fotowoltaicznej notują Chiny, Indie i Stany Zjednoczone. W Europie czołowe miejsca pod względem instalacji magazynów energii zwiększających autokonsumpcję z fotowoltaiki zajmują Niemcy, Włochy, Hiszpania i Francja. Chiny zdecydowanie przodują również pod względem nowych instalacji do magazynowania energii z fotowoltaiki. Fotowoltaika jest obecnie kluczową technologią w pozyskiwaniu energii z odnawialnego źródła. Kraje o intensywnym nasłonecznieniu, takie jak Australia, Chiny, Indie, Japonia i Stany Zjednoczone, wytwarzają najwięcej energii słonecznej.

Udział fotowoltaiki w światowej energetyce

Globalna moc fotowoltaiczna osiągnęła w kwietniu 2022 roku przełomowy poziom 1 TW. Stanowi to zaledwie ułamek ogólnej mocy pochodzącej ze wszystkich odnawialnych źródeł energii. Jednakże fotowoltaika pozostaje liderem w przyrostach mocy w sektorze OZE. W 2021 roku zainstalowano na świecie 168 GW instalacji solarnych. Stanowiło to aż 56% z 302 GW mocy pochodzących ze wszystkich odnawialnych źródeł energii.

W kontekście odpowiedzialnego zarządzania energią produkowaną przez instalacje fotowoltaiczne ważne jest poruszanie kwestii bieżącego zużycia energii. Niestety, średni poziom rocznej autokonsumpcji gospodarstw domowych pozostaje niski, wynosząc mniej niż 30%. Dlatego tak kluczowe jest efektywne połączenie instalacji fotowoltaicznych z magazynami energii. Dzięki temu systemy magazynowania energii mogą rozszerzyć zakres oddziaływania energii słonecznej również na okresy, kiedy słońce nie świeci. Pozwoli to także uelastycznić system energetyczny, zarówno w segmencie fotowoltaiki domowej, jak i wielkoskalowej.

W Europie rok 2020 był przełomowy pod tym względem, gdyż zainstalowano wtedy około 140 000 domowych systemów akumulatorowych. Ich łączna pojemność to ponad 1 GWh. W rezultacie rynek magazynów energii wzrósł o 54% i przekroczył 3 GWh zainstalowanej mocy. W 2021 r. było to już 5,4 GWh. Według szacunków SolarPower Europe, na koniec 2022 roku łączna pojemność przydomowych magazynów energii w Europie wyniesie już 9,3 GWh. Liderami rynku będą Niemcy, Włochy, Austria, Wielka Brytania i Szwajcaria.

Warto jednak spojrzeć na szerszy obraz i zastanowić się, które państwa są obecnie liderami światowej fotowoltaiki.

Fotowoltaika na świecie — Chiny

Chiny od kilku lat utrzymują pozycję lidera w produkcji energii słonecznej na świecie. Choć kraj ten nie jest powszechnie znany z działań na rzecz ochrony środowiska, inwestuje coraz więcej w instalacje fotowoltaiczne. Rząd centralny wprowadził dotacje po kryzysie w 2008 r., które przełożyły się na wzrost produkcji modułów i spadek ich cen. To nie tylko odpowiedź na zapotrzebowanie na energię elektryczną, ale także próba walki z rozległym zanieczyszczeniem powietrza.

Według danych z końca 2021 r. Chiny mają instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy 323 GW, zaspokajające około 4,8%-6% całkowitego zużycia energii w kraju. W 2021 r. Były rekordzistą pod względem mocy przyłączeń, ze wzrostem na poziomie 53,9 GW. W pierwszym półroczu 2022 r. zainstalowały fotowoltaikę o mocy prawie 31 GW, co stanowi wzrost o 137%. Chiny są również największym wytwórcą fotowoltaiki na świecie, z ponad 260 producentami. W 2021 r. aż 58% wszystkich modułów fotowoltaicznych pochodziło z tego kraju.

Chiny rozwijają również rynek magazynów energii, aby przeciwdziałać marnowaniu czystej energii. W 2021 r. łączna pojemność zainstalowanych magazynów wynosiła około 70 GW i była warta 1,2 mld dolarów. Według prognoz rynek ma wzrosnąć do 170 GW i osiągnąć poziom 6 mld dolarów do 2025 r. Chiński rząd chce zmniejszyć jednostkowy koszt magazynowania energii o 30% do 2025 roku. Chiński rynek magazynów energii wkrótce powinien stać się najszybciej rozwijającym na świecie, wyprzedzając tym samym Europę i Stany Zjednoczone.

Fotowoltaika na świecie — Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone zajmują drugie miejsce na liście światowych liderów fotowoltaiki, osiągając poziom 120 GW w 2021 roku. W 2011 roku kraj ten posiadał niewiele ponad 4 GW instalacji solarnych. Kolejne lata przyniosły boom na fotowoltaikę, związany między innymi z malejącymi cenami paneli fotowoltaicznych. Średni koszt paneli spadł o około 70% od 2014 roku, a perspektywa stworzenia dużej liczby miejsc pracy — obecnie prawie 250 000 osób w Stanach pracuje na stanowiskach związanych z fotowoltaiką — również przyczyniła się do tego wzrostu.

W pierwszej połowie 2022 roku amerykański rynek energii słonecznej stanowił około 4,5% krajowego miksu energetycznego. Wprowadzenie 10-letniej ulgi podatkowej dla inwestycji w fotowoltaikę przez ustawę o redukcji inflacji stało się niedawno jednym z najważniejszych wydarzeń dla przemysłu fotowoltaicznego. W kolejnych latach zwyżkowy trend w sektorze fotowoltaiki będzie się utrzymywał, ponieważ w czerwcowym memorandum prezydent USA Joe Biden określił inwestycje w fotowoltaikę jako niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, zachowania krajowej infrastruktury krytycznej oraz prężnego rozwoju sektora energetycznego. Do 2027 roku całkowita moc instalacji może wzrosnąć nawet do 335 GW.

W Stanach Zjednoczonych przechowywanie energii z OZE to gorący temat. Obecnie magazynuje się już 30 GW energii, w tym 21,6 GW w energii wodnej, 1,8 GW w energii słonecznej i 6,6 GW w akumulatorach. W samym 2021 roku pojemność tych ostatnich wzrosła o 4,6 GW, a łączna moc osiągnęła właśnie 6,6 GW. Uruchomiono aż 106 systemów magazynujących energię na skalę przemysłową.

Fotowoltaika na świecie — Japonia

W 2021 roku Japonia zajęła ostatnie miejsce na podium światowych liderów fotowoltaiki, z mocą instalacji wynoszącą 74,19 GW. Mimo ograniczonej przestrzeni do instalacji paneli słonecznych i gęstego zaludnienia Japonia osiąga imponujące wyniki. Między innymi dzięki znaczącym zmianom legislacyjnym wprowadzonym po katastrofie elektrowni jądrowej w Fukushimie w 2011 roku. Choć przyrost mocy w 2021 roku był najniższy od 9 lat, Japonia stosuje innowacyjne rozwiązania, takie jak pływające konstrukcje słoneczne i instalacje na opuszczonych polach golfowych.

W obliczu ograniczeń przestrzennych dla nowych instalacji Japonia koncentruje się na magazynowaniu wyprodukowanej czystej energii, zajmując w tym segmencie miejsce po Chinach, Stanach Zjednoczonych, Europie oraz Korei Południowej. Japońskie firmy planują 10-krotne zwiększenie mocy produkcyjnych, aby osiągnąć 20% udział w światowym rynku magazynów energii do 2030 roku. Magazyny energii są kluczowe dla osiągnięcia przez Japonię neutralności węglowej do 2050 roku poprzez zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej.

Najwięcej inwestycji w Chinach, Stanach Zjednoczonych i Japonii

Według Bloomberg NEF, Chiny, Stany Zjednoczone i Japonia kontynuują trend największych inwestycji w fotowoltaikę. W pierwszej połowie 2022 r. te trzy kraje przeznaczyły najwięcej środków na energię słoneczną. Chiny zwiększyły wydatki na energię słoneczną o 173% względem pierwszego półrocza 2021 r., przeznaczając 41 mld dolarów na wielkoskalowe inwestycje w fotowoltaikę. Stany Zjednoczone i Japonia wydały odpowiednio 7,5 mld dolarów i 3,9 mld dolarów na rozwój fotowoltaiki.

W pierwszych miesiącach 2022 r. globalne inwestycje w rozwój firm zajmujących się energią odnawialną oraz jej magazynowaniem wyniosły 9,6 mld dolarów. Oznacza to wzrost o 63% w porównaniu z poprzednim rokiem. Taki wzrost jest jasnym sygnałem, że inwestorzy doceniają rosnący potencjał magazynów energii.

Fotowoltaika i magazyny energii w Unii Europejskiej

Zajęliśmy się już liderami światowego rynku fotowoltaicznego, ale teraz czas spojrzeć na Europę. Co ciekawe, kraje Unii Europejskiej zajęłyby drugie miejsce na świecie, biorąc pod uwagę ich łączną produkcję energii słonecznej. W 2021 roku wyniosła 164,9 GW. Jak wypadają poszczególne kraje osobno?

Fotowoltaika w Europie — Niemcy

Niemcy to europejski lider fotowoltaiki, zajmujący czwarte miejsce na świecie z 59 GW zainstalowanej mocy w 2021 r. Niemiecki rząd dąży do pozyskiwania 100% energii z OZE do 2050 roku. Planuje również zwiększyć łączną moc elektrowni fotowoltaicznych do 215 GW do końca 2030 roku. Wspierany przepisami prawnymi, takimi jak „Berlin Solar Act”, Niemcy wykorzystują fotowoltaikę na budynkach. Dodatkowo inwestują w prywatne i komercyjne magazyny energii. Dzięki programom dotacji finansowych KfW liczba przydomowych magazynów energii przekroczyła 413 tysięcy w 2021 r. Stanowi to 59% europejskiej mocy magazynowej.

Włochy

Włochy są drugim producentem energii z fotowoltaikią w Europie oraz liderem w magazynowaniu energii słonecznej. W 2021 roku rząd wprowadził ulgę podatkową na cele związane z efektywnością energetyczną, co spowodowało wzrost popytu na fotowoltaikę. W celu zainstalowania dodatkowych 50 GW fotowoltaiki do 2030 roku, kluczowe będzie uproszczenie procedur wydawania pozwoleń.

Włochy zainstalowały już magazyny o łącznej mocy 720 MW i maksymalnej pojemności 1316 MWh. W 2021 roku zanotowano wzrost o 14% (321 MWh), a do końca 2022 roku zainstalowano 122 279 systemów magazynowania energii, z których 99,9% było połączonych z instalacjami fotowoltaicznymi. Dzięki przedłużeniu programu dotacyjnego Superbonus 110% do 2023 roku, przewidywana łączna pojemność magazynów może zwiększyć się o 625 MWh i przekroczyć 1 GWh całkowitej mocy w 2025 roku. Włoski rynek magazynów przydomowych rozwija się obiecująco.

Hiszpania

Hiszpania, dzięki korzystnemu położeniu kraju i atrakcyjnym dofinansowaniom, jest liderem w europejskim rynku fotowoltaiki oraz rozwija rynek magazynów energii. W 2021 roku, łączna moc instalacji fotowoltaicznych wyniosła 16 GW, co czyni Hiszpanię jednym z największych rynków fotowoltaicznych w Europie. Krajowy plan naprawy wprowadził również system wsparcia dla autokonsumpcji i magazynowania energii, co przyczyni się do dalszego rozwoju rynku energii odnawialnej w kraju.

Obniżka VAT-u o 10% w lipcu 2021 roku oraz plan rządu, w ramach którego zamierza wygenerować 1850 MW energii z OZE, wspierać zmianę źródła energii w 40 tys. domów i wykreować 20 tys. nowych miejsc pracy, stanowią dodatkowe wsparcie dla szybszej dekarbonizacji kraju. Hiszpania wyróżnia się najkorzystniejszymi warunkami do rozwoju fotowoltaiki i magazynów energii w Europie, co przyciąga inwestorów i zapewnia dalszy rozwój rynku. Hiszpania jest liderem w europejskim rynku fotowoltaiki obok Niemiec i Włoch, a na kolejnych miejscach plasują się Francja, Holandia, Wielka Brytania, Belgia i Polska.

Polska

Polska zajęła ósme miejsce w Europie i dwudzieste na świecie pod względem mocy instalacji fotowoltaicznych, wynoszącej 6,3 GW. Jednak w ciągu roku, Polska zwiększyła moc instalacji o 2,3 GW i zajęła dziesiąte miejsce pod względem szybkości wzrostu. Obecnie, moc zainstalowanej fotowoltaiki w Polsce przekroczyła 11 GW. Stanowi to pierwsze miejsce w segmencie odnawialnych źródeł energii z 53% udziału i wyprzedza elektrownie wiatrowe. Wzrost ten wyniósł 74,3% w porównaniu z wrześniem 2021 roku. W przyszłości spodziewany jest rozwój segmentu wielkoskalowego w rynku fotowoltaicznym. Coraz więcej Polaków dąży do większej niezależności energetycznej i wykorzystuje magazyny energii w celu przechowywania wyprodukowanej z fotowoltaiki energii. Program „Mój Prąd” zwiększa popularność magazynów energii, a dofinansowanie w ramach programu przysługuje dla mikroinstalacji fotowoltaicznych z magazynem energii. Wielkoskalowe inwestycje w magazyny energii, takie jak ten w Żarnowcu o mocy powyżej 200 MW i pojemności ponad 820 MWh, prezentują się szczególnie atrakcyjnie.

Czechy

Fotowoltaika zyskuje na popularności w Czechach dzięki rządowym dotacjom, szczególnie na instalacje PV wraz z magazynami energii, które cieszą się największym wsparciem finansowym w wysokości około 40 tys. zł. Od 2020 roku aż 80% beneficjentów dotacji wybrało połączenie fotowoltaiki i magazynu. Wysoki popyt na instalacje zmusił niektóre rodzime firmy do ograniczenia przyjmowania nowych klientów do końca 2023 r.

A jak reszta Europy?

W rankingu produkcji energii ze źródeł odnawialnych w Europie, na kolejnych miejscach znajdują się kraje takie jak Portugalia (1,8 GW), Szwecja (1,6 GW), Dania (1,5 GW), Rumunia (1,4 GW), Bułgaria (1,2 GW), Słowacja (535 MW), Estonia (414 MW), Finlandia (404 MW), Słowenia (367 MW), Litwa (338 MW), Cypr (316 MW), Luksemburg (209 MW), Malta (196 MW), Irlandia (136 MW) i Chorwacja (109 MW). Łotwa zajmuje ostatnie miejsce na tej liście, z produkcją wynoszącą zaledwie 8 MW.

Nie ulega wątpliwości, że kraje te będą coraz bardziej skupiać się na inwestycjach w energię ze źródeł odnawialnych, aby zdywersyfikować swoje rynki energetyczne i zapewnić bezpieczeństwo swoim mieszkańcom.

Solar STAG — fotowoltaika

Solar STAG to marka w portfolio spółki AC S.A. Pod tą marką od listopada 2020 roku firma oferuje klientom indywidualnym, rolnikom oraz klientom biznesowym kompletne instalacje fotowoltaiczne.

Klienci Solar STAG mogą liczyć na wsparcie nie tylko od projektu do montażu i uruchomienia instalacji fotowoltaicznej. Specjaliści i serwisanci Solar STAG pozostaną do dyspozycji klientów przez cały okres użytkowania paneli. Nasi doradcy pomogą także w załatwieniu niezbędnych formalności, także tych dotyczących pozyskania dotacji ze środków publicznych.

Dzięki silnej pozycji rynkowej spółka może zaproponować korzystne formy finansowania inwestycji, we współpracy z uznanymi instytucjami finansowymi.